داعش : ریشه، عقاید، تشکیلات، اقدامات و منابع مالی

داعش : ریشه، عقاید، تشکیلات، اقدامات و منابع مالی

معرفی کتاب داعش؛ روایتی متفاوت از سازمان یافته‌ترین گروه تروریستی جهان

«دولت اسلامی عراق و سوریه» (ISIS) یا «دولت اسلامی عراق و شام» (ISIL) که امروزه خود را «دولت اسلامی»می‌خواند و نزد بسیاری از مردم جهان با عنوان داعش شناخته شده، یک سازمان تکفیری تروریستی است که بخش‌های بزرگی از شمال عراق و شرق سوریه را در تصرف خود دارد. داعش یک سازمان تروریستی تکفیری است که تفاسیری رادیکال از اسلام را به عنوان یک فلسفه‌ی سیاسی و تلاش برای تحمیل جهان بینی با توسل به زور بر مسلمانان و غیر‌مسلمانان ارائه می‌دهد. داعش که ادعا می‌کند حاکم مشروع مسلمانان سنی در سراسر جهان است، به رهبری «ابوبکر البغدادی» از مجاهدین سلفی جدا شده از شبکه القاعده تاسیس شده و با دولت‌های عراق و سوریه و دیگر گروه‌های شورشی مخالف دولت سوریه وارد جنگ شده و آنچه را که به زعم خود دولت می‌نامد، در بخش بزرگی از سرزمین سوریه و عراق ایجاد نموده است. این گروه اسلام‌گرای رادیکال علاوه بر عراق و سوریه بخش‌هایی از لیبی و نیجریه را نیز در کنترل خود دارد و گروه‌های هم پیمان آن در نقاط دیگر جهان مثل افغانستان و آسیای جنوب شرقی نیز فعال هستند. پس از تسلط بر موصلِ عراق بود که داعش، بیانیه تشکیل خلافت اسلامی با خلیفگی ابوبکر البغدادی را صادر نمود و فعالیت‌های حکومتی خود را گسترش داد و از جمله در شهرهای تحت سلطه خود قوانین و مقررات سختگیرانه جهت اداره امور وضع نمود.

کتاب مزبور که توسط جناب آقای امیر فامیل زوار جلالی کارشناس ارشدرشته حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران و جناب آقای ابراهیم بهمنی جلالی کارشناس ارشدرشته روابط بین‌الملل دانشگاه گیلانتحقیق و نگارش یافته است، فارغ از تحلیل‌های عقیدتی، سیاسی، اقتصادی و حقوقی تلاش نموده است تا به ابعادی از ماهیت گروه داعش و دولت به‌اصطلاح اسلامی مستقر در عراق و سوریه بپردازد و آن را برای خوانندگان معرفی نماید. این کتاب به‌گونه‌ای نگارش یافته که ضمن اینکه می‌تواند برای اقشار خاصی نظیر استادان و دانشجویان مفید بوده، برای عموم مردم نیز قابل‌استفاده و بهره‌برداری باشد. کتاب حاضر، پس از مقدمه، از سه فصل تشکیل یافته است:فصل اول تحت عنوان، نقطه آغازین داعش، به ریشه‌یابی این گروهاز جهت تأسیس و تشکیل این سازمان و افراد مؤثر در مدیریت آن می‌پردازد. فصل دوم، تحت عنوان تأسیس دولت اسلامی (خلافت)، در مبحث اول به ساختار و تشکیلات این گروه که مبتنی بر خلافت است پرداخته و ضمن معرفی افراد و گروه‌های مخالف و موافق چنین خلافتی در بین گروه‌های سلفی و تکفیری، چارچوب تشکیلاتی و ارکان این گروه را معرفی و توضیح می‌دهد. تحت معرفی چنین ارکانیبه رکن شورا، اهل حل و عقد، هیئت فقهی، هیئت رسانه‌ای، شورای نظامی، شورای امنیت و تقسیمات اداری این دولت اشاره داشته و به چگونگی عملکرد آنها می‌پردازد.

در مبحث دوم از این فصل به معرفیمبانی عقیدتی گروه دولت اسلامی، با توجه به اعلامیه‌ها، سخنرانی‌ها و اعلام مواضع آن،به طرح برخی ابعاد عقاید و نظرات آنان می‌پردازد. در مبحث سوم از این فصل به اهداف آن‌ اشاره دارد و طی سه مرحله به اهداف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت آن‌ها اشاره می‌کند. در مبحث چهارم از این فصل تحت عنوان جغرافیای حضور این گروه (دولت اسلامی) به مناطق حضور فیزیکی آنها اشاره می‌کند و سپس در مبحث پنجم به گوشه‌‌ایاز اقدامات این گروه‌در اداره مناطق تحت تصرفشان اشاره‌کرده و قوانین و مقرراتی را که در این مناطق اجرا می‌کنند و نیز مجازات کسانی را که از این مقررات تخلف می‌کنند را مطرح می‌نماید. در نهایت به‌ عنوان آخرین مبحث از این فصل (مبحث ششم) با تکیه ‌بر موضوعات حقوق بشر و حقوق بشردوستانه، ضمن اشاره به افعال، رفتار و عقاید این گروه در ارتباط با دو موضوع مذکور بیان می‌نماید که این گروه مقررات حقوق بشر و حقوق بشردوستانه را زیر پاگذاشته‌ است. سپس با اشاره‌ای به مقررات حقوق بشر و حقوق بشردوستانه در قرآن و احادیث اسلامی، رفتارهای آن‌ها را محک زده و مشخص می‌کند که اعمال و رفتار و اقدامات آن‌ها کاملاً متضاد با مقررات اسلام راستین است.

در فصل سوم و آخرین فصل کتاب به منابع مالی گروه دولت اسلامی می‌پردازد و طی دو مبحث، ابعاد مختلف آن را تشریح می‌کند. در مبحث اول از این فصل به منابع درآمدی داخلی این گروه می‌پردازد و ضمن اشاره به تأسیس کمیته‌ای در این‌ ارتباط، هر یک از این منابع را نام برده و مختصراً توضیح می‌دهد. این منابع شامل کمک‌های داوطلبانه، صدقات و زکات، پول حاصل از زورگیری، استیلا بر منابع و کالاها در مناطق تصرف‌شده، عواید حاصل از ثروت‌های طبیعی و معادن، عواید حاصل از سرقت و فروش آثار باستانی، عواید حاصل از فروش اعضای بدن و اجساد قربانیان، تعیین مالیات و عوارض، اموال حکومتی دولت عراق در بانک‌ها و مؤسسات و سرانجام درامدهای حاصل از کشاورزی، حبوبات و غلات است. در مبحث دوم از فصل سوم به حمایت‌هایی که از سوی برخی دولت‌ها به‌صورت مالی، تجهیزات و لجستیکی از این گروه می‌شود پرداخته و به‌ویژه از کمک‌های ایالات متحده امریکا، عربستان سعودی و ترکیه با دلایل و اسناد یاد می‌کند. درمجموع این کتاب توانسته است از ابعاد مختلف به بررسی گروه تروریستی«داعش» پرداخته و آن را به‌طور نسبتاً جامع معرفی نماید.

.