چالش های پیش روی سازمان های بین المللی

چالش های پیش روی سازمان های بین المللی

در زیر خلاصه ای از کتاب چالشهای پیش روی سازمانهای بین المللی  تر جمه کتاب a crisis of global institutions? Multilateralism and international security  نوشته ادوارد نیومن آورده شده است:

     ارزشها و اصول چند جانبه­گرایی جهانی  به خاطر وجود واقعیات سیاست قدرت همواره مورد چالش واقع شده اند - یا حتی ظاهرا گاهی اوقات تضعیف شده­اند- اگر چه آنها آفرینشی از همین واقعیات هستند.با وجود این تناقض آشکار که ذاتی ماهیت نظام بین الملل است سازمانهای چندجانبه سهم با ارزشی در قاعده­مند کردن امور بین­المللی داشته­اند. آیا شرایط موجود در آغاز قرن بیست و یکم ، باعث شده که بسیاری از نظریه پردازان این امر را مد نظر قرار دهند که چند جانبه گرایی در بحران می باشد. این کتاب این امر را بررسی می کند که آیا صحیح است بر حسب وجود وضعیت بحران در نهادهای چندجانبه بیندیشم . کتاب حاضر منابع و نمودهای چالش­های چندجانبه­گرایی در حوزه صلح و امنیت بین المللی را مورد کاوش قرار می دهد و همچنین این امر را که چند جانبه­گرایی چگونه باید شکل بگیرد تا از عهده نیازهای معاصر و آینده برآید را مد نظر قرار می دهد. هژمونی و یک جانبه­گرایی آمریکا، دولت­های شکست خورده و ضعیف، رشد برتری بازیگران غیر دولتی، ماهیت متغیر دستور کار امنیت ، فشار اجتماعی جهانی شدن، تغییرات هنجاری حقوق بشر، حکومت و اقتدار – اینها و برخی فاکتورهای دیگر محیط کاملاً متفاوتی را نسبت به فضای حاکم بعد از جنگ جهانی دوم که بسیاری از سازمان های بین المللی بوجود آمدند را بوجود آورده است . علاوه بر این ، آینده چندجانبه­گرایی، در نیمه فرا آتلانیک آشفتگی بوجود آورده و فضای رقابت و هم چشمی را در نظم جهان موجب شده است .

    بخش اعظم این کتاب در عین حال که عنوان آن به موضوع چند جانبه گرایی تأکید می کند بر سازمان ملل متمرکز می­شود. توجیه این امر اینست که بحث هایی که دنبال می شوند در حالیکه عمدتاً بر سازمان ملل تمرکز می کنند  تلاش می کنند تا نتایجی را ارائه کنند که به بحث های تئوریک گسترده تر در خصوص چند جانبه گرایی مربوط شوند .

        فصل اول این کتاب منابع چالشهای چندجانبه گرایی از جمله برتری ایالات متحده ، ماهیت متغیر امنیت بین المللی و نگرانی های هنجاری درباره شیوه های تصمیم گیریث در سازمانهای بین المللی را مورد کاوش قرار می دهد. این کتاب استدلال می­کند در حالیکه تعدادی از این چالشها نشانه های بحران می­باشند، برخی ز آنها نشاندهنده عادی بودن و تداوم در روابط بین الملل می باشد. این کتاب با بررسی مسائل موضوعی مثل جنگ علیه عراق در 2003 و تروریسم و ارائه مسائل بحث برانگیز، در میان خوانندگان متخصص روابط بین الملل، امنیت و سازمانهای بین المللی همچنین دانشجویان به طور کلی جذابین زیادی خواهد داشت.

     ادوارد نیومن معتقد است چالشهای چندجانبه گرایی  در سه حوزه می تواند ظاهر شوند: چالشهای سیستمیک و ساختاری که از ساختار و ماهیت بین المللی مشتق می شوند. شامل تغییر شکل حاکمیت دولتها و ماهیت و تاثیر انواع گوناگون بازیگران، چالشهای هژمونیک که به نحوه عمل قدرت(به ویژه آمریکا) در سیاست بین الملل مربوط می شود و چالشهای هنجاری چندجانبه گرایی که به شیوه هایی که تصمیمات در سازمانهای بین المللی اتخاذ و اجرا می شوند مرتبط است. به اعتقاد او مشکلات چند جانبه گرایی در قرن بیستم ذاتی ماهیت نظام بین الملل است و نه نشانه ای از بحران

        فصل دوم تأثیر قدرت آمریکا و ایدئولوژی حاکم بر ترتیبات چند جانبه را مورد کاوش قرار می دهد. این فصل نشان می دهد که ناسازگاری آمریکا با سازمان های بین­المللی – و گاهی اوقات یکجانبه­گرایی – در نتیجه ی چند عامل می­باشد ؛ قدرت آمریکا ، محیط متغیر امنیت بین المللی ، و تصور آمریکا از استثنا گرایی تاریخش و موقعیت بی همتایش در جهان .

      فصل سوم  امنیت دسته جمعی و کاربرد زور را مورد کاوش قرار می دهد . این فصل نقش سازمانهای چندجانبه­ی رسمی – به ویژه سازمان ملل – در امنیت بین­المللی ­و بطور خاص در قاعده­مند کردن استفاده از نیروی نظامی به وسیله ی دولت ها را مورد توجه قرار می­دهد. به ویژه در نظر می­گیرد یک چارچوب حقوقی و قاعده محور برای استفاده از نیروی نظامی وجود دارد. اگر چنین چارچوبی وجود دارد آیا در جنگ علیه عراق در 2003 و دکترین کاربرد پیشگیرانه­ی نیروی نظامی تضعیف نشد ؟ آیا یک سیستم قاعده محور امنیت دسته جمعی میان دولتها با سطوح گوناگون قدرت با منافع متفاوت در یک محیط بین­المللی آنارشیک قابل زیست است ؟ فصل مزبور استدلال می کند که هنجارهای تنظیم­کننده­ی بکارگیری زور با جنگ علیه عراق یا ایده­ی استراتژیک نیروی نظامی یکجانبه­گرا و پیشگیرانه از بین نرفت، زیرا این هنجارها در واقع هیچگاه یک سیستم کاملاً پایدار را ایجاد نکردند. بعضی ادعاها در خصوص وجود بحران در نظم بین­المللی به نظر می رسد که بر پایه ی این فرضیه باشد که سیستم امنیت دسته جمعی سازمان ملل متحد به طور مؤثر کار می کرد تا اینکه نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا در 2003 به عراق حمله کردند.  اما این مسئله اصلی نیست.  در حقیقت، از نظر تاریخی استفاده­ی بین­المللی از زور کاهش یافته است. حقوق بین­الملل منع کننده­ی استفاده از زور همیشه مورد تخطی واقع شده است اما این امر به این دلیل که بعضی از دولتها به طور کلی هنجار منع تجاوز را مورد حمایت قرار می دهند سالم باقی می ماند. نقش شورای امنیت ملل متحد در زمان جنگ علیه عراق – وقتی که به عنوان یک بخش اصلی دیپلماتیک خدمت می کرد – و در رابطه با دیگر چالش های امنیتی بین المللی از آن زمان اهمیت واقعی پیوستن دولت ها به قواعد رفتار را نشان می دهد.

      فصل چهارم ، مداخله­ی بشردوستانه به عنوان چالشی پیچیده در قبال چندجانبه­گرایی را مورد بررسی قرار می دهد. استفاده از زور برای حمایت از حقوق بشر که حوزه ای دیگر از قواعد حاکم بر استفاده از زور که در منشور ملل متحد مجسم شده را نشان می­دهد . این فصل استدلال می کند که شکست سازمان ملل برای اتخاذ یک واکنش قوی به رنج فاحش بشر مهمترین چالش (اخلاقی) برای چندجانبه­گرایی می­باشد. بنابراین نتیجه گرفته می شود که هیچ نرم پایداری در خصوص «مسئولیت» برای محافظت ( حمایت) از بشر وجود ندارد .

      فصل پنجم ترتیبات چندجانبه برای به نظم در آوردن توسعه ، انباشت و حمل و نقل و استفاده از سلاح های کشتار جمعی را مورد بررسی قرار می­دهد. در این فصل نشان داده می شود که چگونه و چرا این ترتیبات به خاطر نیازهای استراتژیک متغیر ، تصدیقات کنترل سلاح و راه گریزهای اجرا و فرسایش نرم عدم توسعه ی تکثیر هسته ای با چالش روبرو هستند . همچنین به برتری نظامی و ایدئولوژی آمریکا و تأثیرش بر چندجانبه­گرایی سلاح­های کشتار جمعی توجه می کند .

      فصل ششم بر جنگ داخلی ، واماندگی و ضعف دولت و صلح سازی تمرکز می کند و چالشهای مهمی برای چندجانبه­گرایی را در می­یابد . این امر در نظر گرفته می شود که سابقه­ی سازمان های بین المللی مثل سازمان ملل در جلوگیری و برطرف کردن جنگ داخلی – به عنوان یک چالش انسان دوستانه و همچنین یک چالش امنیتی – مشروعیت چند جانبه گرایی در این حوزه را تحلیل می برد. این فصل بر سودمندی کارکردی رویکرد سازمان ملل به جنگ داخلی ؛ ایستار هنجاری سازمان ملل ، که نسبتاً بر پایه ی ایده های بی طرفی و خنثی بودن مبتنی بوده است ؛ و سیستم ارزشی «لیبرال» که تلاش های صلح سازی بین­المللی را همراهی می کند متمرکز می­شود. فصل مزبور اشاره می­کند که نگرش اجتماع بین­المللی به جنگ داخلی در واماندگی و ضعف دولت پیشرفت کرده است . شورای امنیت در حال حاضر تعریفی گسترده­تر صلح و امنیت را به کار می گیرد که درگیری چند جانبه در جوامع درگیر را اجازه می دهد.

       فصل هفتم واکنش­های چند جانبه به تروریسم را مورد بررسی قرار می دهد. از بعد تئوری نهادگرا ، تروریسم به چند دلیل چالشهای حادّی برای اقدام جمعی فراهم می کند . اختلافات حقوقی و سیاسی مثل آنکه چه چیزی تروریسم را به وجود می آورد توافق بر سر معنی تروریسم را مانع شده است ، که این امر جلوی ایجاد رویکرد مشترک به تروریسم را می گیرد.

     موضوع نتیجه ی کتاب حاضر « بازبینی نهادگرایی در عصر پساوستفالیایی» می­باشد . با پیروی فصول قبل اشاره می­کند که ارزشها و نهادهای چندجانبه اگر می خواهند پایدار باشند باید مطابق با اصول معاصر حکمرانی مشروعیت و توانایی مقابله با چالشهای معاصر به طور مؤثر باشند . این امر شامل حرکت به فراسوی ریشه­های وستفالیایی نهادهای چندجانبه مبتنی بر برابری حاکمیت ، ارزیابی دوباره ارزشهایی که چند جانبه گرایی بر آنها مبتنی است و تصدیق این امر که چالشهای معاصر به انعطاف پذیری و کنشکری نیاز دارد، می­باشد. برخی پیشنهادات – عمدتاً از جانب بین الملل گرایان لیبرال – مورد حمایت قرار می­گیرند . اما واقعیت از آنچه دید بین الملل­گرایانه است متفاوت می­باشد.