فلسطین دیوار حائل وحقوق بین الملل
- ویژگی ها
- نویسنده: دکتر مریم افشاری
- قطع: وزیری
- نوبت چاپ: دوم/1393
- تعداد صفحات: 352
فلسطین دیوار حائل وحقوق بین الملل
این کتاب در جهت احقاق حقوق مردم فلسطین با فاصله کوتاهی از صدور رای مشورتی دیوان بین المللی دادگستری در سال 1387 به چاپ رسیدو با توجه به جدید بودن رای صادره در آن زمان، نظرات وتفاسیری از حقوقدانان وصاحبنظران در این موضوع منتشر نشده بودو به تبع آن در ایران نیز حتی ترجمه ای از رای دیوان و نظرات انفرادی قضات دیوان در دسترس نبود. علیرغم وجود برخی کاستی ها، این کتاب مستند بسیاری از مراجع و نویسندگان و پژوهشگران قرارگرفته است وبه این جهت ناشر فرهیخته و فاضل این اثر جناب آقای خرسندی تصمیم به چاپ مجدد آن گرفتند.
در این کتاب تلاش گردیده، ضمن بررسی تاریخچه ایجاد دیوار حائل در سرزمین های اشغالی فلسطین و آثار انسانی و اجتماعی این اقدام رژیم اسرائیل، به بررسی ابعاد صلاحیتی و ماهوی نظریه مشورتی دیوان بین المللی دادگستری، اصول مرتبط با قضیه در حقوق بینالملل و قابلیت اعمال حقوق بشر و حقوق بشردوستانه حاکم بر موضوع، پرداخته شود.
دیوان بینالمللی دادگستری، به عنوان رکن قضایی اصلی ملل متحد، در تاریخ 9 ژوئیه 2004، در پاسخ به سئوال مجمع عمومی سازمان ملل ، نظریه مشورتی خود را درخصوص مشروعیت ساخت دیوار حائل در سرزمین اشغالی فلسطین صادر نمود. این نظریه به رغم غیرالزامآور بودن آن، در بر گیرنده ملاحظات و یافتههای حقوقی بینالمللی بسیار مهمی است که همانند دیگر آراء و نظریات مشورتی دیوان بینالمللی دادگستری یکی از عوامل مهم توسعه و تحول حقوق بینالملل میباشد.
به عنوان پیشینه موضوع لازم به ذکر است که از روزهای پس از پایان جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل، اسرائیل همواره درحال بررسی طرحهایی جهت زمینهسازی انضمام سرزمینهای اشغالی فلسطین بوده و گامهایی را در این خصوص برداشته است. از جمله این موارد به طرح ساخت دیوار حائل در داخل سرزمین اشغالی فلسطین میتوان اشاره نمود که از سال 2001 به تدریج احداث آن را آغاز نمود و مبنای توجیه اقدام خویش را مبارزه با تروریسم و حفظ منافع امنیتی در قالب «ضرورتهای جنگی» دولت اشغالگر میداند، حال اینکه این اقدام در درون سرزمین اشغالی فلسطین از جمله شرق بیتالمقدس، با مخالفت و محکومیت بینالمللی گستردهای روبرو گردیده است.
با توجه به آثار مخرب این دیوار بر زندگی مردم فلسطین، مجمع عمومی سازمان ملل متحد طی قطعنامه ای از دیوان بینالمللی دادگستری تقاضا کرد تا نظر مشورتی خود را درخصوص مشروعیت ساخت دیوار حائل توسط رژیم اسرائیل در سرزمینهای اشغالی ابراز نماید.
نهایتاً در 9 ژوئیه 2004، دیوان نظر خود را صادر و در آن ضمن احراز صلاحیت خود، با استناد به منشور ملل متحد، قطعنامه 2625 مجمع عمومی، حق تعیین سرنوشت ملتها، کنوانسیونهای حقوق بشری و حقوق بشردوستانه، به ارزیابی مشروعیت ساخت دیوار پرداخت و ساخت دیوار در سرزمین اشغالی فلسطین را غیرمشروع و خواستار توقف فوری آن و جبران خسارات وارده شد. به نظر دیوان سایر دولتها نیز متعهد به عدم شناسایی این وضعیت و رفع موانع اعمال حق تعیین سرنوشت و تضمین رعایت مقررات کنوانسیون چهارم ژنو 1949 بوده و سازمان ملل متحد نیز موظف است اقدامات دیگری در این خصوص اتخاذ نمایدکه مغایر با بسیاری از تعهدات بینالمللی این کشور میباشد.امید است این کتاب،آغاز اندیشه ای برای دیگر پژوهشگران باشد.
مریم افشاری
11بهمن ماه 1393