خلع سلاح هسته ای و عدم اشاعه
- ویژگی ها
- نویسنده: دکتر نادر پورآخوندی
- قطع: وزیری
- نوبت چاپ: اول / 1396
- تعداد صفحات: 365
- شابک (isbn): 978-600-114-802-6
خلع سلاح هسته ای و عدم اشاعه
از همان آغاز عصر هسته‌ای تلاش‌هایی برای جلوگیری از اشاعه سلاح هسته‌ایصورت گرفت که سرانجام منجر به انعقاد معاهد عدم اشاعه سلاح هسته‌ای گردید. معاهده عدم اشاعه سلاح هسته‌ای محصول چانه‌زنی بزرگ در سه زمینه "خلع سلاح‌های هسته‌ای"، "عدم اشاعه" و "استفاده صلح آمیز از سلاح هسته‌ای" می‌باشد. این معاهده که مبنای رژیم‌های عدم اشاعه را تشکیل می‌دهد از ویژگی جهان‌شمولی برخوردار می‌باشد و همه کشورهای جهانبه جزء سه کشور هند، پاکستان و اسرائیل عضو آن می‌باشند. این معاهده علیرغم جهان‌شمولی در شرایط کنونی با سه چالش عمده مواجه می‌باشد: عدم توازن بین تعهدات اعضاء، برنامه هسته‌ای کشورهای غیر عضو و تلاش برخی از کشورها مانند کره شمالی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای.
سور لودگارد به عنوان متخصص مسائل خلع سلاحی و کارشناس خلع سلاح سازمان ملل در کتاب "خلع سلاح هسته‌ای و عدم اشاعه" به بررسی این سه چالش می‌پردازد.از نظر لودگارد حل این چالش‌ها نیازمند دیپلماسی و تکرار چانه‌زنی بزرگ سال 1968 است. وی معتقد است تغییرات نظام‌مند در عرصه بین‌المللی و ظهور بازیگران جدید موجب مسائل اساسی در زمینه همکاری و مناقشه در امور بین‌الملل شده است. در نتیجه خلع سلاح هسته‌ای و مقابله با اشاعه سلاح هسته‌ای نیازمند چانه‌زنی بزرگ جدید و توجه به منافع بازیگران جدید می‌باشد.
از این رو لودگارد کتاب را به چهار بخش تقسیم می‌کند. وی در بخش نخست کتاب در صدد ترسیم کارکردهای سلاح هسته‌ای در بستر تحولات سیستماتیک می‌باشد. وی تغییرات معاصر در قدرت و جهت‌گیری ژئوپلیتیکی را بررسی می‌کند و پیامدهای آنها بر خلع سلاح هسته‌ای را مورد بحث قرار می‌دهد. بخش دوم کتاب به میراث دوران جنگ سرد و تاثیر آن بر دکترین‌های هسته‌ای بازیگران قدیم و جدید عصر بین‌المللی می‌پردازد . بخش سوم کتاب دو چالش اساسی رژیم عدم اشاعه را مورد بررسی قرار می‌دهد. نویسنده در این بخش از یک سو به بررسی تاثیر اقدامات کشورهای غیر عضو معاهده عدم اشاعه یعنی هند، پاکستان و اسرائیل بر معاهده عدم اشاعه می‌پردازد و از سوی دیگر ضمن بررسی برنامه‌های هسته‌ای کره شمالی و ایران و راهبردهای حل مساله برنامه هسته‌ای این دو کشور را مورد بررسی قرار می‌دهد. نویسنده در بخش چهارم کتاب نشان می‌دهد که حرکت به سمت رویکرد نهایی در زمینه جهان عاری از سلاح هسته‌ای نیازمند قواعد جدیدی است. از این رو در این بخش به بررسی نقاط قوت و ضعف برداشت‌های مختلف در زمینه جهان عاری از سلاح هسته‌ای می‌پردازد.
